Hortensje to krzewy uwielbiane przez posiadaczy ogrodów i tarasów. Swą sławę zawdzięczają przede wszystkim przepięknym kwiatom, długiemu kwitnieniu i stosunkowo prostej uprawie. Wśród hortensji wyróżniamy wiele gatunków, których przybywa co roku. W artykule przedstawimy 5 podstawowych rodzajów:
- hortensja ogrodowa,
- hortensja bukietowa,
- hortensja drzewiasta,
- hortensja piłkowana,
- hortensja dębolistna,
- hortensja pnąca.
Wymienione gatunki różnią się warunkami uprawy i sposobem pielęgnacji, oraz aspektem wizualnym – wysokością, pokrojem, kształtem liści i kwiatostanów. Na poniższym schemacie przedstawiliśmy różnice w wyglądzie najpopularniejszych hortensji:
Pielęgnacja hortensji
Hortensje to krzewy, których pielęgnacja nie jest trudna, ale różni się dla poszczególnych gatunków. Wystarczy poznać te zależności, aby z powodzeniem uprawiać je w każdym ogrodzie. Poniżej opisaliśmy podstawowe zabiegi pielęgnacyjne w uprawie tych krzewów.
💊 Nawożenie hortensji
Hortensje to krzewy, które preferują lekko kwaśne lub kwaśne pH gleby. Nawożenie jest istotne, aby zapewnić roślinom niezbędne składniki pokarmowe, ale także utrzymać odpowiednie pH gleby. Stosujemy nawozy do roślin kwasolubnych. Najlepszym wyborem będzie nawóz dedykowany do hortensji. O stosowaniu nawozów organicznych np. kompostu. Dzięki dużej zawartości materii organicznej nie tylko wzbogaca glebę w składniki pokarmowe, ale także poprawia jej strukturę i właściwości fizykochemiczne i biologiczne.
Nie używajmy nawozów uniwersalnych, ponieważ zawierają one wapń, którego nadmiar powoduje u hortensji choroby, np. chlorozę.
Hortensje mają podobne preferencje co do nawozów. Najmniej wymagająca pod tym względem jest hortensja pnąca. Gdy rośnie na glebie o odpowiednim pH, nie wymaga nawożenia mineralnego, natomiast dobrze zareaguje na nawożenie organiczne.
Ogrodowa | Bukietowa | Drzewiasta | Piłkowana | Dębolistna | Pnąca |
---|---|---|---|---|---|
Nawóz do hortensji (co 3 tyg. V-VII); Kompost (IV, IX) | Nawóz do hortensji (co 3 tyg. IV-VIII); Kompost (IV, IX) | Nawóz do hortensji (co 3 tyg. V-VII); Kompost (IV, IX) | Nawóz do hortensji (co 3 tyg. V-VII); Kompost (IV, IX) | Nawóz do hortensji (co 3 tyg. V-VII); Kompost (IV, IX) | Kompost (IV, IX) |
Ogrodowa | Nawóz do hortensji (co 3 tyg. V-VII); Kompost (IV, IX) |
Bukietowa | Nawóz do hortensji (co 3 tyg. IV-VIII); Kompost (IV, IX) |
Drzewiasta | Nawóz do hortensji (co 3 tyg. V-VII); Kompost (IV, IX) |
Piłkowana | Nawóz do hortensji (co 3 tyg. V-VII); Kompost (IV, IX) |
Dębolistna | Nawóz do hortensji (co 3 tyg. V-VII); Kompost (IV, IX) |
Pnąca | Kompost (IV, IX) |
💦 Podlewanie hortensji
Hortensje wymagają obfitego podlewania, lubią wilgotną glebę, ale nie należy doprowadzać do zastojów wody. Bardzo wrażliwa na zalewanie jest Hortensja ogrodowa. Podlewając, zwróćmy uwagę, aby nie lać po liściach i kwiatach. Wąż umieśćmy u podstawy krzewu. Zraszanie liści przyczynia się do występowania chorób grzybowych, np. szarej pleśni.
Ogrodowa | Bukietowa | Drzewiasta | Piłkowana | Dębolistna | Pnąca |
---|---|---|---|---|---|
Umiarkowane | Obfite | Obfite | Obfite | Obfite | Obfite |
Ogrodowa | Umiarkowane |
Bukietowa | Obfite |
Drzewiasta | Obfite |
Piłkowana | Obfite |
Dębolistna | Obfite |
Pnąca | Obfite |
❄️ Zabezpieczanie hortensji na zimę
To kiedy zabezpieczyć krzewy na zimę uwarunkowane jest pogodą danego roku. Najczęściej wykonuje się to w listopadzie lub na przełomie listopada i grudnia.
Gatunki, które nie wymagają okrywania na zim to Hortensja bukietowa, pnąca i drzewiasta. Pędy hortensji drzewiastej dobrze jest związać w snopek, ponieważ mają tendencję do łamania się pod ciężarem śniegu. Jest to zalecane ze względów praktycznych (brak konieczności zbierania połamanych pędów), ale także estetycznych.
Bardziej wrażliwe gatunki to Hortensja ogrodowa, pikowana i dębolistna. Hortensja dębolistna to gatunek mrozoodporny, ale nie lubi zmarzniętej gleby, dlatego warto na zimę ściółkować podłoże. Pozostałe dwa owijamy białą agrowłókniną, a podłoże wokół krzewów ściółkujemy np. korą, by zabezpieczyć korzenie przed mrozem i nadmiernym wysychaniem gleby.
Zabezpieczenia usuwamy gdy minie już ryzyko przymrozków, zazwyczaj jest to kwiecień.
Ogrodowa | Bukietowa | Drzewiasta | Piłkowana | Dębolistna | Pnąca |
---|---|---|---|---|---|
Agrowłóknina; Kora lub ściółka u podstawy | Nie potrzebne | Związanie pędów w snopek | Agrowłóknina; Kora lub ściółka u podstawy | Kora lub ściółka u podstawy | Nie potrzebne |
Ogrodowa | Agrowłóknina; Kora lub ściółka u podstawy |
Bukietowa | Nie potrzebne |
Drzewiasta | Związanie pędów w snopek |
Piłkowana | Agrowłóknina; Kora lub ściółka u podstawy |
Dębolistna | Kora lub ściółka u podstawy |
Pnąca | Nie potrzebne |
✂️ Cięcie hortensji
Czy, jak i kiedy ciąć, zależy od tego, kiedy dany gatunek hortensji zawiązuje pąki kwiatowe. Jeśli kwitną na pędach jednorocznych wymagają mocnego cięcia. Hortensję bukietową tniemy na początku kwietnia. Konieczne jest przycięcie zeszłorocznych pędów nad 3 parą pąków. Zapewni to bujne kwitnienie i gęsty pokrój. Hortensję drzewiastą tniemy 10-15 cm nad ziemią.
W przypadku pozostałych hortensji do inicjacji kwitnienia dochodzi w poprzednim roku (kwiaty rozwijają się na pędach dwuletnich lub kilkuletnich). Przycięcie krzewów jesienią lub wiosną (lub przemarznięcie pędów zimą) spowoduje brak kwitnienia. W przypadku tych gatunków jedynym zalecanym cięciem jest usuwanie zeszłorocznych kwiatostanów tuż pod nasadą i cięcie sanitarne.
Cięcia sanitarne polegają na usuwaniu pędów zmarzniętych, porażonych przez choroby lub suchych. Co kilka, w celu odmłodzenia krzewu można wyciąć 1/3 najstarszych pędów. Może zdarzyć się, że część pędów hortensji przemarznie zimą. Wówczas zaschnięte gałęzie przycinamy do zielonych pąków, albo tuż przy ziemi. Dotyczy to wszystkich hortensji Warto pamiętać, że cięciem możemy regulować termin kwitnienia Hortensji bukietowej. Przycięte mocno – zakwitną później. Ciekawym rozwiązaniem jest zróżnicowanie wysokości cięcia. Pojawianie się kwiatostanów będzie wtedy stopniowe, rozłożone w czasie. Wydłuży to okres kwitnienia, a tym samym ozdobność krzewu.
Rodzaje hortensji
Hortensja ogrodowa
Bardzo znana i popularna hortensja ogrodowa, która ma pokrój niewielkiego, gęstego i kulistego krzewu o wysokości od 1 do 1,5 m. Jej kwiaty rozwijają się na pędach ubiegłorocznych i tworzą okazałe baldachy. Kształt i kolor kwiatów są zależne od odmiany i pH gleby, bywają one kuliste, półokrągłe lub płaskie i mogą być koloru białego, różowego, czerwonego, zielonego, niebieskiego, fioletowego, mogą być także dwukolorowe. Hortensje ogrodowe kwitną wczesnym latem (czerwiec-lipiec), ale często powtarzają kwitnienie.
Stanowisko | Gleba | pH gleby | Podlewanie | Sadzenie | Rozstawa (m) | Wysokość max (m) | Termin kwitnienia |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Słoneczne, półcieniste, cieniste, osłonięte od wiatru, zaciszne | Przepuszczalna, próchnicza | Kwaśne | Umiarkowane | Kwiecień -wrzesień | 1 | 1,5 | Czerwiec, lipiec |
Stanowisko | Słoneczne, półcieniste, cieniste, osłonięte od wiatru, zaciszne |
Gleba | Przepuszczalna, próchnicza |
pH gleby | Kwaśne |
Podlewanie | Umiarkowane |
Sadzenie | Kwiecień -wrzesień |
Rozstawa (m) | 1 |
Wysokość max (m) | 1.5 |
Termin kwitnienia | Czerwiec, lipiec |
Hortensja bukietowa
Hortensja bukietowa, nazywana także wiechowatą, to najczęściej spotykana i najbardziej imponująca ze wszystkich hortensji. Jest znacznie łatwiejsza w uprawie w porównaniu do hortensji ogrodowej, min, ze względu na dużą mrozoodporność i tolerancję co do odczynu pH gleby. Krzewy osiągają zazwyczaj od 1 do 3 m, mają sezonowe ulistnienie i wzniesiony pokrój. Kwiaty występują na pędach jednorocznych, w postaci dużych, stożkowych wiech, o długości nawet 30 cm. Wśród kolorów kwiatów króluje biel i róż, ale występują też odmiany o nietypowej kolorystyce. Możemy je podziwiać zazwyczaj od lipca do października.
Stanowisko | Gleba | pH gleby | Podlewanie | Sadzenie | Rozstawa (m) | Wysokość max (m) | Termin kwitnienia |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Słoneczne, półcieniste | Przepuszczalna, próchnicza | Lekko kwaśne | Obfite | Kwiecień -październik | 1 | 3 | Lipiec - październik |
Stanowisko | Słoneczne, półcieniste |
Gleba | Przepuszczalna, próchnicza |
pH gleby | Lekko kwaśne |
Podlewanie | Obfite |
Sadzenie | Kwiecień -październik |
Rozstawa (m) | 1 |
Wysokość max (m) | 3 |
Termin kwitnienia | Lipiec - październik |
Hortensja drzewiasta
Bezproblemowy i efektowny rodzaj hortensji. Dzięki temu, że kwitną na pędach jednorocznych, mamy pewność, że zachwycą nas kwitnieniem co roku. Wytwarzają duże, półokrągłe kwiatostany. Najczęściej w kolorze białym, ale zdarzają się także odmiany różowe. Kwitną bardzo długo, od końca czerwca do września. Rosną szybko, rozrastając się przez odrosty i tworząc duże, półokrągłe kępy. Pędy często muszą być wzmacniane palikami, aby nie pokładały się pod ciężarem ogromnych kwiatów. Ma tak małe wymagania, że często spotykamy ją nawet w niekorzystnych warunkach miejskich.
Stanowisko | Gleba | pH gleby | Podlewanie | Sadzenie | Rozstawa (m) | Wysokość max (m) | Termin kwitnienia |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Słoneczne, półcieniste, osłonięte od wiatru | Przepuszczalna, próchnicza | Lekko kwaśne | Obfite | Kwiecień -październik | 1 | 1,5 | Czerwiec - wrzesień |
Stanowisko | Słoneczne, półcieniste, osłonięte od wiatru |
Gleba | Przepuszczalna, próchnicza |
pH gleby | Lekko kwaśne |
Podlewanie | Obfite |
Sadzenie | Kwiecień -październik |
Rozstawa (m) | 1 |
Wysokość max (m) | 1,5 |
Termin kwitnienia | Czerwiec - wrzesień |
Hortensja piłkowana
Hortensja piłkowana to luźny, niski i szeroko rozgałęziony krzew. Charakterystyczne jest bujne ulistnienie, często przebarwiające się na czerwono, bordowo lub brązowo. Hortensje piłkowane kwitną długo, od czerwca do października. Ich kwiatostany są płaskie, ażurowe, i w zależności od pH gleby, białe, niebieskie lub różowe. Jest to podgatunek hortensji ogrodowej, dlatego ich wygląd i wymagania są zbliżone.
Stanowisko | Gleba | pH gleby | Podlewanie | Sadzenie | Rozstawa (m) | Wysokość max (m) | Termin kwitnienia |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Półcieniste, zaciszne, osłonięte od wiatru | Przepuszczalna, próchnicza | Kwaśne | Obfite | Kwiecień -październik | 1 | 1,5 | Czerwiec - październik |
Stanowisko | Półcieniste, zaciszne, osłonięte od wiatru |
Gleba | Przepuszczalna, próchnicza |
pH gleby | Kwaśne |
Podlewanie | Obfite |
Sadzenie | Kwiecień -październik |
Rozstawa (m) | 1 |
Wysokość max (m) | 1,5 |
Termin kwitnienia | Czerwiec - październik |
Hortensja dębolistna
Najrzadziej spotykana ze wszystkich hortensji, charakteryzuje się wyjątkowo oryginalnym ulistnieniem. Duże klapowane, ciemnozielone liście, jesienią przebarwiają się na purpurowo. Krzew zakwita późno, na przełomie lipca i sierpnia. Kwiatostany są duże, luźne, o stożkowym kształcie. Rośnie dość wolno i osiąga ok. 1,5 – 2 m wysokości. W przeciwieństwie do innych gatunków hortensji dębolistna nie posiada setek odmian, a najczęściej stosowaną jest jej forma botaniczna.
Stanowisko | Gleba | pH gleby | Podlewanie | Sadzenie | Rozstawa (m) | Wysokość max (m) | Termin kwitnienia |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Półcieniste, zaciszne, osłonięte od wiatru | Przepuszczalna, żyzna | Lekko kwaśne | Obfite | Kwiecień -październik | 1 | 2 | Lipiec - sierpień |
Stanowisko | Półcieniste, zaciszne, osłonięte od wiatru |
Gleba | Przepuszczalna, żyzna |
pH gleby | Lekko kwaśne |
Podlewanie | Obfite |
Sadzenie | Kwiecień -październik |
Rozstawa (m) | 1 |
Wysokość max (m) | 2 |
Termin kwitnienia | Lipiec - sierpień |
Hortensja pnąca
Hortensja pnąca to silnie rosnące pnącze, przyrastające nawet 50 cm rocznie. Odmiany mogą dorastać do różnej wielkości, maksymalnie do ok. 20 m wysokości. Wspina się za pomocą korzeni przybyszowych po ścianach i podporach. Kwitnie bardzo obficie od początku czerwca do lipca. Kwiatostan jest płaski, tworzący ażurowe, lekkie baldachy. Ma bujne, soczyście zielone ulistnienie. Które jesienią przebarwia się na złoto. Zimą roślinę ozdabiają bordowe pędy. Pnącze to sprawdza się również w roli rośliny okrywowej, tworzy gęsty, zielony dywan.
Stanowisko | Gleba | pH gleby | Podlewanie | Sadzenie | Rozstawa (m) | Wysokość max (m) | Termin kwitnienia |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Półcieniste, cieniste | Próchnicza, żyzna | Lekko kwaśne | Obfite | Kwiecień -październik | 3 | 20 | Czerwiec - lipiec |
Stanowisko | Półcieniste, cieniste |
Gleba | Próchnicza, żyzna |
pH gleby | Lekko kwaśne |
Podlewanie | Obfite |
Sadzenie | Kwiecień -październik |
Rozstawa (m) | 3 |
Wysokość max (m) | 20 |
Termin kwitnienia | Czerwiec - lipiec |